प्रकाश श्रेष्ठ
कार्यकारी निर्देशक, नेपाल राष्ट्र बैंक
माइतीघरमा जुलुस निकालेर ब्याजदरको समस्या समाधान हुँदैन । उत्पादन संरचना परिवर्तन गर्न सबै उद्योग–व्यवसाय लाग्नुपर्छ । आयातमा आधारित अर्थतन्त्रमा यस्ता उतारचढाव आइरहन्छन् । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको कर्जा लगानी आयातमा जाने क्रम बढ्दै गयो । तर, त्यसका लागि स्रोत अर्थात् निक्षेप बढ्न सकेन । सरकारले लिएका नीतिले आयातमा केही कमी आएको छ । अहिले सात महिनाको वस्तु तथा सेवा आयात धान्न सक्ने विदेशी मुद्राको सञ्चिति छ । यो भनेको केही सहज अवस्था हो । विदेशी विनिमय सञ्चिति सुधार नभएसम्म बैंकिङ तरलतामा हिजोको जस्तो सहजता नहुने स्थीति लम्बिन्छ र ब्याजदरमा चाप पर्ने स्थिति रहन्छ । त्यसैले केही समय अझै ब्याजदरमा चाप पर्ने देखिन्छ ।
त्यसैले आन्तरिक उत्पादनमा जोड दिनु नै अन्तिम विकल्प हो । हामी आयात गर्छौँ, तर निर्यात गर्ने क्षमता राख्दैनौँ । हिजोको दिनमा ब्याजदर घट्दा बैंकर साथीहरूले कर्जा घर–घर लगेर दियौँ भन्नुहुन्थ्यो । घर–घर गएर कर्जा दिँदा त्यो कर्जा खास गरी सेयर बजार, रियल इस्टेट क्षेत्र, विलासी वस्तुहरूको आयातमै जाने हो । अहिले पनि ४६ अर्ब रुपैयाँ कर्जा लगानीमा छ ।